راهنمای موتور برق و انواع ژنراتور برق

آیا جهت خرید موتور برق برای منزل، دفتر کار، شرکت، مراکز صنعتی و کارگاه ها احتیاج به راهنمایی دارید؟ همگام با راهنمایی‌های این مقاله، نیازهای خود را شناسایی کنید و بهترین موتور برق را با توجه به نیازتان خریداری نمایید.

راهنمای خرید موتور برق یا ژنراتور

1. موتور برق را متناسب با نیاز خریداری کنید.

موتور برق مانند منبع تغذیه ups یکی از انواع دستگاه های برق اضطراری به شمار می‌رود.

اگر قصد خرید موتور برق دارید، توجه داشته باشید که ژنراتور یا موتوربرق خریداری شده باید قدرت کافی جهت تأمین برق وسایل الکتریکی مورد استفاده شما را داشته باشد. برای محاسبه مجموع مقدار توان مصرفی وسایل برقی جهت خریداری موتور برق متناسب با مصرف می‌توانید دفترچه راهنمای موتور برق را مطالعه کرده و یا به صفحه “راهنمای خرید موتور برق یا ژنراتور” نگاهی بیاندازید. لازم به ذکر است اگر میزان برق مصرفی دستگاه‌ها بیشتر از قدرت موتور برق باشد، ممکن است یا به دستگاه‌ها یا به موتور برق آسیب برسد.

• به‌طور مثال اگر موتور برق را برای برق‌رسانی به منزل هنگام قطعی برق احتیاج دارید، معمولاً ژنراتوری (موتور برق) با 3000 تا 5000 وات قدرت (3 الی 5 کاوا) کافی است. ولی در صورتیکه وسایل منزل زیاد هستند، شاید ژنراتوری با قدرت 5000 تا 6500 وات (5 الی 6.5 کاوا) احتیاج باشد.

2. انواع ژنراتور برق بر اساس قدرت خروجی

قبل از خرید موتور برق (ژنراتور)، اولین‌کار این است که میزان برق مورد‌استفاده توسط لوازم الکتریکی موجود خود را مشخص کنید. برای این‌کار ابتدا میزان مصرف هرکدام از وسایل را روی یک برگ کاغذ بنویسید. سپس مجموع برق مصرفی تمام وسایل را به‌دست آورید. حال با در ذهن داشتن این عدد، می‌توانید اقدام به خرید موتور برق با قدرتی متناسب با نیاز خود کنید.

• میزان برق مصرفی یک دستگاه بر حسب وات (و یا کیلووات یا کاوا) محاسبه شده و روی بدنه دستگاه نصب می‌شود، شما همچنین می‌توانید با بررسی دفترچه راهنمای دستگاه، میزان مصرفی را به‌دست آورید. دقت کنید که وسایل الکتریکی هنگام استارت یا روشن‌شدن، انرژی الکتریکی بیشتری نسبت به حالت عادی نیاز دارند. از همین‌رو برروی وسایل الکتریکی هم میزان مصرف هنگام استارت و هم میزان مصرف هنگام کارکرد معمولی دستگاه (بعد از استارت) درج می‌شود. هر دوی این مقادیر را مورد‌نظر قرار دهید.
• تولیدکنندگان موتور برق معمولاً دو توان خروجی برای دستگاه ارائه می‌کنند: خروجی برق نرمال و مداوم، خروجی برق حداکثری. این دو رقم با دو عدد که روی دستگاه الکتریکی خود مشاهده‌کرده‌اید یکسان هستند. یعنی خروجی برق نرمال متناسب با همان توان مصرفی دستگاه هنگام عمکرد معمولی، و خروجی برق حداکثری متناسب با توان مصرفی دستگاه هنگام استارت می‌باشد.
• در آخر جهت اطمینان، موتور برقی قدرتمندتر از حداکثر نیاز خود خریداری کنید. زیرا ممکن است در آینده دستگاهی با توان مصرفی کمی بیشتر از مدل قبلی خریداری کنید.

موتور برق کوچک قابل حمل – از 3 الی 4 کاوا

این ژنراتور ها از 3000 تا 4000 وات (3 الی 4 کاوا یا کیلووات) قدرت خروجی دارند و می‌توانند وسایل الکتریکی معمول که در ادامه آورده شده‌اند را برق‌رسانی کنند:

• یخچال (600 وات)
• ماکروویو (1500 وات یا 1.5 کاوا)
• پمپ آب (600 وات)
• چند لامپ جهت روشنایی (400 وات)
• تلویزیون (200 وات)

موتور برق متوسط قابل حمل و کوچک ثابت – از 5 الی 8.5 کاوا

این ژنراتورها از 5000 تا 8500 وات قدرت خروجی داشته و می‌توانند علاوه‌بر وسایل برقی مدل قبلی، وسایل الکتریکی زیر را نیز برق‌رسانی کند:

• بخاری برقی کوچک قابل حمل (1300 وات)
• کامپیوتر (250 وات)
• سیستم گرمایشی (500 وات)
• چراغ‌های روشنایی بیشتر (400 وات)

موتور برق بزرگ قابل حمل – 10 کاوا

این سایز ژنراتور تا 10000 توان خروجی داشته و تمام وسایل برقی دو مدل قبلی، به‌علاوه موارد زیر را برق‌رسانی می‌کند:

• آب گرم کن کوچک (3000 وات)
• سیستم تهویه هوای مرکزی (5000 وات)
• فر گاز برقی (5000 وات)

موتور برق بزرگ ثابت – 10 الی 15 کاوا

این مدل ژنراتور از 10000 تا 15000 توان خروجی داشته و علاوه‌بر دستگاه‌های مدل‌های قبلی، موارد زیر را نیز می‌تواند برق‌رسانی کند:

• ماشین لباس‌شویی (1200 وات)
• خشک‌کن برقی (5000 وات)

3. انواع موتور برق از لحاظ سوخت مصرفی

هنگام خرید موتور برق یکی از موارد مهمی که باید مدنظر قرار دهید، نوع سوخت مصرفی ژنراتور می‌باشد. هرکدام مزایا و معایبی دارند که در این بخش به توضیح آنها می‌پردازیم.

ژنراتور ها یا موتور های برق از لحاظ سوخت مصرفی به سه دسته بنزینی، دیزلی و گازی تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح هر یک از آنها خواهیم پرداخت.

موتور برق بنزینی

بنزین رایج‌ترین و در دسترس‌ترین سوخت است. اما عمر مفیدش کم است و نسبت به سوخت‌های دیگر اشتعال‌پذیری بیشتری دارد و برای هوای خیلی سرد ایده‌آل نیست.

موتور برق دیزلی یا گازوئیلی

گازوئیل بهترین انتخاب برای موتور های بزرگ است و بیشترین کارایی را وقتی در مقادیر زیاد و در مخازن بزرگ بار‌شده باشد دارد. گازوئیل ارزان‌تر است و می‌تواند برای زمان بیشتری ذخیره شود، اما سیستم‌های دیزلی معمولاً پرسروصداتر بوده و برای محیط‌زیست مضرتر هستند.

موتور برق گاز مایع یا LPG

گاز مایع تمیزتر و امن‌تر از بنزین و گازوئیل است. موتور های برق گازی برای خرید می‌توانند گران تر باشند. البته امکان دوگانه سوز کردن موتور برق وجود دارد، بدین‌ترتیب امکان فعالیت موتور برق با بنزین و گاز به‌وجود می‌آید که این موضوع باعث افزایش انعطاف‌پذیری می‌شود.

4. تکنولوژی برق رسانی ژنراتور

فشار جریان برق ارائه شده توسط موتور برق با تغییر میزان سوخت موتور دچار نوسان می‌شود، اما وسایل الکتریکی پیشرفته به جریان برق یکنواخت نیاز دارند، در‌غیر این‌صورت آسیب می‌بینند. ژنراتورهای اینورتر و AVR از تکنولوژی‌های خاصی جهت یکنواخت‌سازی جریان و جلوگیری از نوسان برق بهره می‌برند. اگر قصد برق‌رسانی به کامپیوتر یا دیگر وسایل الکتریکی حساس را دارید، اطمینان حاصل کنید موتور برقی که خریداری می‌کنید، دارای این تکنولوژی باشد.

• تکنولوژی اینورتر یکنواخت‌ترین برق را ارائه می‌کند و برای اکثر وسایل الکتریکی حساس مناسب است.
• ژنراتورهای AVR نیز جریان برقی یکنواخت ارائه می‌کنند، اما گزینه مقرون به صرفه‌تری هستند. دو مدل AVR در بازار وجود دارد: AVR استاندارد و دیجیتال.

5. شرایط محیطی مناسب موتور برق

آیا موتور برق در محیطی امن و به‌دور از خطر استفاده می‌شود؟ یا در محل ساخت و ساز که خطر ریزش مصالح ساختمانی روی موتور برق وجود دارد؟ مطمئن شوید مقاومت موتور برق متناسب با شریط محیطی محل نصب باشد.

• موتور برق یا ژنراتورهای فریم باز بیشترین مقاومت را دارند، زیرا بیشتر از فلز ساخته شده‌اند و پلاستیک کمتری در آنها به‌کار رفته است.

6. تناسب قیمت و قابلیت های موتور برق

قابلیت‌های زیادی وجود دارند که استفاده از ژنراتور (موتور برق) را آسان‌تر کرده و کارایی‌اش را افزایش می‌دهند، اما قیمت موتور برق را بالا می‌برند. قابلیت‌هایی که ارزش مدنظر قرار دادن دارند عبارتنداز:

• استارت الکتریکی: این قابلیت به شما اجازه می‌دهد موتور برق را تنها با فشار دادن یک دکمه روشن کنید، که باعث می‌شود ژنراتور سریع‌تر و راحت‌تر روشن شود.
• ولتاژ قابل تغییر: این قابلیت به شما امکان انتخاب ولتاژ خروجی موتور برق را می‌دهد. یعنی می‌توانید ولتاژ خروجی را روی 110v و یا 220v و کمتر یا بیشتر، متناسب با وسیله الکتریکی خود تنظیم کنید.
• Eco-Throttle: این قابلیت میزان جریان خروجی و میزان سوخت ژنراتور را کنترل می‌کند. این قابلیت باعث کاهش مصرف سوخت، صرفه‌جویی در هزینه‌ها، افزایش فواصل سوخت‌گیری، و همچنین حفاظت از محیط زیست می‌شود.
• قطع‌کننده مدار: درصورت استفاده نادرست از پریز، با قطع جریان برق از شما و ژنراتور محافظت می‌کند.
• دستگیره، چرخ و دیگر تجهیزات: اینگونه تجهیزات به شما در حرکت‌دادن و تغییر مکان ژنراتور کمک می‌کنند.

نحوه اتصال موتور برق به برق ساختمان

در روزهای گرم تابستان یکی از دردسرسازترین مسائل، قطعی برق می‌باشد که علاوه‌بر ضرر مالی برای مشاغل، باعث آسیب رسیدن به تجهیزات و وسایل برقی نیز می‌شود. یکی از راه‌حل‌های مناسب جهت جبران قطعی برق، خرید، نصب و راه اندازی یک موتور برق یا ژنراتور می‌باشد. به‌عنوان مثال در بخش‌های حساس مراکز درمانی بهره‌گیری از یک سیستم برق اضطراری مانند موتور برق می‌تواند باعث نجات افراد شود.

از مهم‌ترین بخش‌های هر مجموعه تجاری، اداری یا مسکونی، سیستم امنیتی شامل دوربین های مدار بسته یا دزدگیر می‌باشد که می‌بایست به‌صورت 24ساعته آماده‌به‌کار باشند و  در صورت قطعی برق از کار می‌افتند. بنابراین می‌توان با نصب و راه اندازی یک ژنراتور (موتور برق)، در مواقع لزوم مانند قطعی جریان برق شهری، سیستم امنیتی را همچنان فعال نگاه داشت.

در منازل نیز با‌اینکه ممکن است یک موتور برق کوچک قابل‌حمل نتواند برق مورد‌نیاز تمام خانه را تامین کند، ولی می‌تواند با برق‌رسانی به قسمت‌های مهم، تا برقراری مجدد برق شهری زندگی جریان داشته و از مشکلات نبود برق کاسته شود.

1. دفترچه راهنمای موتور برق را مطالعه کنید.

اگر تا به‌حال هرگز موتور برق نداشته‌اید، یا اگر مدت زیادی است که از ژنراتور (موتور برق) استفاده نکرده‌اید، اولین قدم، مطالعه دقیق دفترچه راهنمای موتور برق جهت آشنایی با طرز استفاده از موتور برق و موارد امنیتی می‌باشد.

قبل از روشن کردن ژنراتور، چند دقیقه وقت گذاشته و اطلاعات موجود در دفترچه راهنمای موتور برق را جهت آگاهی از موارد امنیتی و طرز کار موتور برق مطالعه کنید.

2. موتور برق را در مکان مناسبی نصب کنید.

ژنراتورها ممکن است پرسروصدا باشند، داغ شوند و یا دودهای مضر تولید کنند. لذا بهتر است موتور برق را در فضای خارجی با حداقل 6 متر فاصله از درب و پنجره‌ها و یک متر فاصله از اشیاء دیگر نصب و نگهداری کنید. همچنین مکان نگهداری و نصب موتور برق باید خشک باشد.

3. سوخت موتور برق را چک کنید.

ژنراتور ها معمولاً دارای نشانه‌گری برای مشخص کردن میزان سوخت خود هستند. قبل از روشن کردن موتور برق از وجود سوخت کافی در مخزن اطمینان حاصل کنید، در صورت نیاز میزان سوخت را به‌حد کافی رسانده و سپس اقدام به روشن‌کردن ژنراتور کنید.

4. روغن موتور برق را چک کنید.

ژنراتورها برای روان‌سازی قسمت‌های متحرک به روغن احتیاج دارند. قبل از راه‌اندازی موتور برق طبق دفترچه راهنما میزان روغن موتوربرق را چک کنید. در‌صورت لزوم از نوع روغنی که شرکت سازنده پیشنهاد داده اضافه کنید.

5. فیلتر هوای موتور برق را بررسی کنید.

موتور های برق در فرآیند احتراق جهت تولید برق نیاز به هوا دارند. فیلتر هوا باعث می‌شود هوای پاک (بدون گرد و غبار و دیگر موارد اضافی) وارد موتور شود. یکی دیگر از مواردی که باید قبل از روشن کردن موتور برق چک شود، فیلتر هوا می‌باشد. اگر خاکی یا خراب شده است، باید تمیز ویا تعویض گردد.

6. کلید قطع‌کننده مدار را خاموش کنید.

ژنراتور ها کلیدی برای کنترل خروجی برق دارند. این کلید را قبل از روشن کردن موتور برق روی حالت خاموش بگذارید. این کلید بعد از روشن کردن و گرم شدن موتور برق باید روشن شود.

 این کلید همچنین در‌صورت استفاده نادرست از پریز برق یا بروز هر مشکل دیگر مدار را قطع کرده و از آسیب رسیدن به شما و ژنراتور جلوگیری می‌کند.

7. شیر سوخت موتور برق را باز کنید.

شیر سوخت، جریان سوخت به درون موتور ژنراتور را کنترل می‌کند. موتور برق جهت تولید برق به سوخت احتیاج دارد، اما اطمینان حاصل کنید که تنها هنگام استفاده از موتور برق و قبل از روشن کردن ژنراتور این شیر باز باشد.

8. طريقه روشن كردن موتور برق

موتور های برق از لحاظ طریقه روشن شدن به دو دسته استارتی و هندلی تقسیم می‌شوند. موتور برق را با استفاده از دکمه استارت یا هندل روشن کنید. شما پس از روشن کردن موتور برق باید به آن چند دقیقه فرصت دهید تا گرم شود، و سپس دکمه قطع‌کننده مدار را روی حالت ON بگذارید.

سوئیچ قطع‌کننده مدار یا circuit breaker همانطورکه توضیح داده شد خروجی برق را کنترل می‌کند، لذا با روشن کردن این سوئیچ، برق در خروجی جریان پیدا کرده و ژنراتور شروع به تأمین برق سیستم می‌کند.

9. وسایل الکتریکی را به موتور برق متصل کنید.

بیشتر موتور برق ها اجازه اتصال مستقیم وسایل الکتریکی را می‌دهند. شما همچنین می‌توانید از سیم سیار با کیفیت نیز به‌عنوان رابطی بین ژنراتور و وسایل برقی استفاده کنید.

10. موتور برق را خاموش کنید.

هرگاه دیگر به برق تولیدشده توسط ژنراتور احتیاجی ندارید یا وقتی قصد سوخت‌دهی به موتور برق را دارید، باید آن را خاموش کنید. ابتدا دکمه قطع‌کننده مدار را روی حالت OFF قرار داده، سپس موتور برق را با استفاده از کلید یا سوئیچ خاموش کنید. در انتها شیر سوخت موتور برق را ببندید.

11. همیشه با توجه به نیاز خود به مقدار کافی سوخت ذخیره داشته باشید.

مقدار سوختی که می‌توانید ذخیره کنید به قوانین، ملاحظات ایمنی و میزان فضای ذخیره‌سازی محدود است. توجه داشته باشید که همواره با‌توجه به نیاز خود و زمانی‌که باید موتور برق روشن باشد، به میزان کافی سوخت ذخیره کنید.

• در دفترچه راهنمای موتور برق، مقدار زمانی‌که موتور برق می‌تواند با یک باک پر روشن باشد را چک کنید. این موضوع می‌تواند شما را در محاسبه میزان سوخت لازم برای ذخیره‌سازی راهنمایی کند.
• از نوع سوخت تعیین‌شده توسط شرکت سازنده ژنراتور استفاده کنید. استفاده از سوخت‌های نامناسب، خطرناک است و ممکن است گارانتی موتور برق را باطل کند.
• موتور برق ها از لحاظ سوخت مصرفی به سه دسته بنزینی، دیزلی و گازی تقسیم می‌شوند.

12. قبل از سوخت‌ریزی مجدد، موتور برق را خاموش کرده و اجازه دهید سرد شود.

با‌اینکه خاموش کردن منبع برق‌تان، مخصوصاً وقتی به آن نیاز مبرم دارید خوش‌آیند نیست، اما ریختن سوخت در موتور برق داغ می‌تواند خطرساز باشد. موتور برق را خاموش کرده و 15 دقیقه صبر کنید تا سرد شود. طوری برنامه‌ریزی کنید که در ساعات غیر پیک مصرف برق (به‌طور مثال وقتی خانواده‌تان خواب هستند) موتور برق نیاز به سوخت‌دهی مجدد داشته باشد.

13. موتور برق را در فواصل زمانی مشخص چک کنید.

مهم است که ژنراتور خود را در شرایط مناسب و آماده‌به‌کار نگه دارید. از آنجا‌که موتور برق ممکن است برای مدت زیادی استفاده نشود، لازم است که در یک دوره زمانی مشخص (مثلاً یک بار در سال) چک شود. مطمئن شوید تمام بخش‌های ژنراتور تمیز هستند و سوخت تازه در باک وجود دارد.

• ملاحظات موجود در دفترچه راهنما جهت نگهداری موتور برق را مطالعه کنید.
• در فواصل زمانی کوتاه، به‌طور مثال یک بار در ماه ژنراتور را روشن کرده و از سلامت تمام بخش‌ها اطمینان حاصل کنید. روغن دستگاه نیز نیاز به بررسی دارد.

14. هرگز یک موتور برق را در فضای داخلی قرار ندهید.

ژنراتور های قابل حمل گازهای مضری از جمله مونوکسید کربن تولید می‌کنند. وقتی موتور برق در فضای بسته نگهداری و استفاده شوند، باعث بیماری و حتی مرگ انسان می‌شود. منظور از فضای بسته اتاق، گاراژ، پارکینگ ساختمان، زیرزمین و… می‌باشد. گاز مونوکسید کربر بی‌رنگ و بی‌بو است، بنابراین اگر حتی بویی احساس نکنید و یا نبینید، باز هم اگر استفاده از موتور برق در فضای بسته و داخلی خطرآفرین است.

• اگر هنگام استفاده از ژنراتور احساس ضعف، سرگیجه و یا بی‌حالی کردید، به سرعت از موتور برق دور شده و هوای تازه تنفس کنید.
• ژنراتور را حداقل 6 متر از درب و پنجره‌ها دور نگه دارید، زیرا گازهای مضر ممکن است وارد فضای داخلی خانه شوند.
• شما می‌توانید حسگر گاز مونوکسید کربن قابل حمل باتری‌خور تهیه کرده و در منزل نصب کنید. این حسگر مانند حسگر دود و آتش عمل می‌کند. داشتن حسگر مونوکسید کربن وقتی از موتور برق استفاده می‌کنید، ضروری است. البته باید به یاد داشته باشید که این نوع حسگرها را باید با فواصل زمانی مشخص چک کرده و باتری را در صورت نیاز تعویض کنید.

15. هرگز نباید موتور برق را در هوای بارانی و یا در معرض آب قرار دهید.

ژنراتور ها برق تولید می‌کنند، همانطور که می‌دانید آب و برق می‌توانند ترکیب مرگباری باشند. موتور برق را در فضایی خشک و سرپوشیده نگه دارید تا از خیس شدن ژنراتور جلوگیری شود. توجه کنید که منظور از سرپوشیده سایبان است، به‌صورتی که فضا کاملاً باز، چهار طرف باز و هوا به خوبی در جریان باشد.

• لازم به ذکر هرگز نباید با دست خیس با موتور برق کار کرده و یا آن را لمس کنید.

16. هرگز نباید یک موتور برق یا ژنراتور را مستقیما به پریز دیواری متصل کنید.

این کار که “backfeeding” نام دارد، بسیار خطرناک بوده و ممکن است به شما و یا وسایلتان آسیب برساند.

• اگر می‌خواهید برق اضطراری که مستقیماً به منزل شما متصل شده است داشته باشید، باید سوئیچ برق و یک ژنراتور یا موتور برق ثابت نصب کنید.

17. باید سوخت موتور برق را بدرستی نگهداری کنید.

ذخیره‌سازی و انبار کردن سوخت مورد نیاز موتور برق نیز دارای اهمیت است. سوخت را طبق راهنمایی شرکت سازنده موتور برق نگهداری کنید. معمولاً فضایی خشک و خنک و دور از خانه، مواد قابل اشتعال و دیگر سوخت‌ها پیشنهاد می‌شود.

خلاصه راهنمای خرید موتور برق خانگی

ما در راهنمای خرید موتور برق سعی کردیم نحوه‌ی استفاده از انواع ژنراتورهای خانگی و صنعتی را به همراه تصاویر به شما نشان دهیم. اگر نکات 17 گانه نصب و نگهداری موتور برق را رعایت کنید تا حد زیادی از مشکلات بعدی جلوگیری می‌شود و دوام و کارایی دستگاه شما بالا می رود.

منبع: wikihow